Nasze AUTO bezpieczeństwo 50+ Co zrobić by jak najdłużej jeździć bezpiecznie samochodem? – warsztaty zorganizowane 15 listopada 2022 przez Partnerstwo dla Bezpieczeństwa Ruchu Drogowego we współpracy z Instytutem Transportu Samochodowego i Automobilklubem Polskim, dzięki wsparciu programu PZU Pomoc to moc.  

Warsztaty miały na celu podniesienie świadomości szerokiej grupy kierowców z wieloletnim doświadczeniem na drodze, że z upływem lat należy zwrócić uwagę na pewne aspekty kondycji za kierownicą – m.in.: koncentrację, percepcję wzrokową, słuch, przewidywanie i pamięć, aby jak najdłużej bezpiecznie prowadzić samochód.  

Zmiany związane ze zmieniającą się strukturą społeczeństwa i wzrastającą liczbą seniorów w ruchu drogowym omówiły p. Maria Dąbrowska-Lorenc z ITS i Barbara Król z PBD w części rozpoczynającej warsztaty: Mobilność Seniorów – co się zmienia i dlaczego. Uczestnicy otrzymali broszury tematyczne omawiające aspekty kondycji fizycznej i psychicznej w kontekście prowadzenia pojazdów, a także szereg praktycznych porad.  

Bezpieczna i uważna jazda jest możliwa nawet w podeszłym wieku. Jednakże, ponieważ mogą wystąpić pewne problemy, należy przestrzegać kilku zasad: 

• sprawdź swoją sprawność psychomotoryczną i wzrok, 
• ćwiczyć sprawność fizyczną i psychiczną, 
• dużo wypoczywaj i zwracaj uwagę na skutki uboczne podczas przyjmowania leków (odpowiedzialnością kierowcy jest zapoznanie się z informacjami i ulotkami swoich leków), 
• osoby starzejące się powinny także być szczególnie ostrożne po zmroku i w nieznanych lokalizacjach, ponieważ w takich sytuacjach ryzyko wypadku wzrasta ze względu na deficyty funkcji poznawczych. 

Zmiany w różnych sferach funkcjonowania poznawczego i ich wpływ na komfort i bezpieczeństwo za kierownicą przedstawił dr Marcin Biernacki, psycholog transportu. Wszyscy uczestnicy warsztatów mieli okazję skorzystać z testu komputerowego funkcji poznawczych w środowisku drogowym. To innowacyjne narzędzie SelfTest zostało opracowane w celu umożliwienia anonimowej samooceny własnych cech i możliwości dla parametrów i umiejętności, które są bardzo istotne dla wygodnej i bezpiecznej jazdy samochodem. Narzędzie opiera się na szeroko zakrojonych badaniach, przeglądzie literatury i doświadczeniu dedykowanych specjalistów z zakresu psychologii transportu, bezpieczeństwa ruchu drogowego i informatyki.  

Istnieje wiele funkcji poznawczych, które pogarszają się wraz z wiekiem lub w wyniku problemu medycznego czy poznawczego, np. czas reakcji, świadomość sytuacyjna, spostrzegawczość i podzielność uwagi (Karthaus i Falkenstein 2016), ale także wydajność pamięci (Emerson 2012). Chociaż upośledzenie funkcji poznawczych tylko u nieiwelkiej liczby osób jest na tyle silne aby zagrażać bezpieczeństwu, to jednak warto przeprowadzić kilka obiektywnych testów, aby upewnić się, że nie należymy do tej grupy. 

Obiektywne testy są konieczne, ponieważ człowiek jest urodzonym optymistą i najczęściej przecenia indywidualne możliwości. Australijscy naukowcy Wood, Lacharez i Anstev (2013) przeprowadzili badanie 270 kierowców w wieku powyżej 70 lat, w tym nie tylko ankiety, ale także standardowy test w rzeczywistym ruchu miejskim. Ich konkluzje są jednoznaczne – niezależnie od obniżonej sprawności psychofizycznej, dla seniorów największym zagrożeniem jest brak świadomości swoich ograniczeń. 

SelfTest daje wyjątkową okazję, aby dowiedzieć się więcej o swoich predyspozycjach i własnej sprawności do jazdy w zaledwie kilka minut. 

Uczestnicy mogli dowiedzieć się, jaka jest ich zdolność do prowadzenia pojazdów w zakresie funkcji poznawczych, robiąc samodzielnie SelfTest – kilka prostych testów: 

• Czas reakcji 
• Czas reakcji z wyborem 
• Postrzeganie 
• Przewidywanie 
• Pamięć

Wyniki i informacja zwrotna sugerują spersonalizowane rozwiązania, a jeśli którykolwiek z rezultatów okaże się niepokojący, rekomendowany jest kontakt z lekarzem lub specjalistą, który profesjonalnie oceni indywidualne możliwości. 

Aspekty bezpieczeństwa ruchu drogowego seniorów w kontekście najistotniejszych zagadnień i nowych przepisów ruchu drogowego zaprezentowali podkom. Robert Bojanowski i podinsp. Małgorzata Sokołowska.  

Po części teoretycznej Automobilklub Polski zorganizował pokaz ratownictwa medycznego (p. Marcin Kubicki, p. Jerzy Żukowski, p. Józef Włodarkiewicz), a także pokaz praktycznych wskazówek nt. stanu technicznego pojazdu, prawidłowej postawy za kierownicą, ciekawostek i nowych technologii w pojeździe (p. Jacek Pietrusiewicz).  

Najmilszym podsumowaniem warsztatów był komentarz jednego z uczestników: „Mam prawo jazdy 62 lata, przejechałem ponad 1,5 mln km, a dziś dowiedziałem się jeszcze nowych ciekawych rzeczy”.  

Serdecznie dziękujemy wszystkim uczestnikom i organizatorom!  

Osoby zainteresowane SelfTest prosimy o kontakt mailowy na adres biuro@pbd.org.pl 

Broszura Nasze AUTO bezpieczeństwo 50+ Co zrobić by jak najdłużej jeździć bezpiecznie samochodem? jest dostępna poniżej.